Rus doğalgazında indirim için son hafta

Türkiye ile Rusya arasında doğalgaz fiyatlarında 1 Ocak 2015'ten geçerli olacak fiyat indirimi konusunda mutabakat sağlanmasına rağmen halen resmi imzalar atılamazken, haftabaşına kadar bu işlemin tamamlanamaması halinde BOTAŞ'ın Gazprom'a karşı uluslararası tahkime gitme hakkı doğacak.

Yaklaşık 50 milyar metreküplük yıllık doğalgaz tüketiminin 28-30 milyar metreküpünü veren Rusya halen Türkiye'nin en büyük tedarikçisi durumunda bulunuyor. Reuters'a bilgi veren bir enerji sektörü yetkilisi, Türkiye ile Rusya'nın doğalgaz fiyatlarında yüzde 10.25'lik indirim konusunda anlaştığını ancak bunun resmi olarak sonuçlandırılamadığını belirterek, "Gazprom ile BOTAŞ arasında anlaşma hükümlerine göre 29 Aralık 2014'ten geçerli olmak üzere altı ay boyunca doğalgaz fiyatlarında indirim gibi taleplerin görüşülmesi hakkı var. Bu süre içinde indirim mutabakatı 28 Haziran gece yarısına kadar imzalanamazsa 29 Haziran'dan itibaren Türkiye uluslararası tahkime gidebilir" dedi. Aynı yetkili, Türkiye'nin, Avrupa Birliği fiyat ortalamasının üzerinde bir fiyattan gaz aldığı gerekçesiyle Gazprom aleyhine dava açılabileceğini belirtirken, "Türkiye tahkime giderse, ki bunu değerlendirecektir, tahkim aracılığıyla bu indirimi alacaktır" dedi.

Türkiye, doğalgaz fiyatının yüksekliğinin de içinde bulunduğu gerekçelerle halen ikinci büyük tedarikçisi olan İran ile de tahkim sürecinde bulunuyor. Konu hakkında Enerji Bakanlığı ve BOTAŞ yetkililerine ulaşılamazken, gelişmeler hakkında bilgi sahibi bir enerji sektörü yetkilisi, "Gördüğümüz kadarıyla Türkiye'nin, Türk Akımı Doğalgaz Projesi'nin birinci hattına yönelik çalışma için verdiği izin Rusya'ya yeterli olmadı. Rusya yüzde 10.25'lik indirimi imzalamak için Türkiye'den çok daha fazla adım bekliyor" dedi. Gazprom bu hafta başında Türkiye'nin Türk Akımı doğalgaz boru hattının deniz altından ilerleyecek kesimine ilişkin mühendislik çalışmalarının yürütülmesine izin verdiğini açıklarken Enerji Bakanı Taner Yıldız bunun inşaat iznini kapsamadığını söyledi.

Rusya'nın dört hattan oluşan Türk Akımı'nın diğer hatları için de izin istediğini ve anlaşmaların sürelerinin ele alınmasını talep ettiğini belirten aynı yetkili, "Bunların her biri ayrı ve önemli konular. Üstelik bunlar birbirinden oldukça bağımsız işler. Hepsini tek çatı altında birleştirilip tek seferde ve hızlı şekilde bir anlaşmaya bağlamaya çalışmak mümkün değil. Bunların hepsinin aynı anda yapılmaya çalışılmasından sonuç almak çok zor" dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in geçen yıl Aralık ayında yaptığı Ankara ziyareti sırasında gündeme gelen Güney Akım doğalgaz boru hattı projesinin iptal edilerek yerine Rusya'dan başlayıp Trakya'da karaya çıkacak 63 milyar metreküplük gaz hattı yapılması gündeme geldi.

Türk Akımı'nın deniz altından ilerleyecek kesimi, her biri 15.75 milyar metreküp kapasiteli dört hattan oluşacak. Boru hattı 660 kilometre boyunca Güney Akım için öngörülen güzergahı izleyecek, daha sonra 250 kilometre boyunca Türkiye'nin Avrupa kıtasındaki topraklarına doğru ilerleyecek. İlk hattan sağlanacak doğalgazın bütünüyle büyümekte olan Türkiye piyasasının kullanımına sunulması öngörülüyor.

Bu hattan akışın sağlanmasının ardından Ukrayna üzerinden gelen Batı Hattı'ndan gaz alımı son bulacak. Enerji yetkilileri, Türkiye ile Rusya'nın halen 29 Haziran'a kadar mutabakata varmalarının mümkün olduğunu belirtirken başka bir yetkili, "Anlaşma elbette mümkün ancak çok daha önce bitmesi gereken sürecin uzaması tahkim seçeneğini masaya getiriyor. Bu bir gerçek" dedi. Türk Akımı için inşaata bir an önce başlamak isteyen Rusya, hattan ilk akışın 2016 yılı Aralık ayında başlanmasını öngörüyor.