İpotekli menkul kıymet ihracına tavan yok

Vatandaşa verilen konut kredilerinin menkul kıymetleştirilerek yeniden ihraç edilerek finansman yaratmayı hedefleyen ipotek finansmanı kuruluşları için Sermaye Piyasası Kurumu (SPK) önemli bir karara imza attı. Bankaların bilançolarını kredi yükünden arındırmayı ve yeni likidite imkanı sağlamayı amaçlayan ipotek finansmanı kuruluşlarının ihraç edecekleri borçlanma araçları için artık ihraç tavan limiti uygulanmayacak. Kararın sonrasında Türkiye’nin ilk ipotek finansmanı kurumu olan Birleşik İpotek Finansmanı AŞ’nin borçlanma aracı ihracına hazırlandığı belirtiliyor.

Martta kuruluş izni verilmişti

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) mart başında Türkiye’nin ilk ipotek finansmanı kuruluşu Birleşik İpotek Finansmanı AŞ’nin kuruluş iznini onayladı. 5 Mart’taki SPK bülteninde 50 milyon TL kayıtlı sermaye tavanı içerisinde 10 milyon TL başlangıç sermayeli Birleşik İpotek Finansmanı AŞ unvanlı bir ipotek finansmanı kuruluşunun kuruluşuna izin verilmesi talebinin olumlu karşılanmasına karar verildiği yer almıştı. İTO Sicil Gazetesi’ne göre şirket 17 Mart 2020 itibariyle kuruldu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın da yüzde 5 ile ortak olduğu Birleşik İpotek Finansmanı’nın bankaların sorunlu kredileri dışında kalan kredi stokunu satın alması ve bankaların kredi havuzlarını bilançolarından çıkardıkları yani riski de dışarıya çıkardıkları için daha düşük faiz marjıyla kredi verme olanağı elde etmeleri bekleniyor. Yani bankaların koronavirüs salgını ile birlikte artan reel sektörü kredi kanalıyla destekleme sorumlulukları kurumun kredi stokunu devralarak çıkacağı borçlanma aracı ihraçlarıyla bir nebze olsun rahatlatması bekleniyor.

9 banka yüzde 8.33 oranında ortak

Hazine’nin yanı sıra Borsa İstanbul, Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB), Türkiye Sigorta Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği (TSB) ve Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliği (FKB) şirkete yüzde 5 oranında ortak. Ziraat, Halk, İş, Vakıf, Garanti, Akbank, Yapı Kredi, Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası (TKYB) ile Türkiye Sanayi ve Kalkınma Bankası (TSKB) yüzde 8.33 oranında Birleşik İpotek Finansmanı şirketinin ortağı durumunda. Hazine ve Maliye Bakanlığı Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürü Murat Zaman’ın yönetim kurulu başkanı olduğu şirketin yönetim kurulu üyeleri şöyle: Atilla Benli, Mustafa Selim Yazıcı, Seçil Kızılkaya Yıldız, Ali Tahan, Murat Atay ve Tevfik Kınık. Yönetim kurulu 3 yıl görev yapacak.

Finansman fonu kurabilecek

Ticaret Sicil Gazetesi’ne göre şirket faaliyet amacını gerçekleştirmek için ipoteğe dayalı menkul kıymet, ipotek teminatlı menkul kıymet, varlığa dayalı menkul kıymet ve varlık teminatlı menkul kıymet ihracına konu edilebilecek nitelikteki kredi ve alacakları, ipotekli sermaye piyasası araçlarını, varlığa dayalı menkul kıymetleri, varlık teminatlı menkul kıymetleri ve kurulca uygun görülen diğer varlıkları devralabilecek. Bu varlıkları devredebilecek, devralınan varlıkları yönetebilecek ve varlıkları teminat olarak olabilecek. Şirket devraldığı veya teminat olarak aldığı varlıklar karşılığında ipotekli sermaye piyasası aracı ihraç edebilecek, konut finansmanı fonu veya varlık finansmanı fonu kurucusu olabilecek.

Merkez’in teminat havuzuna dahil

Ayrıca Merkez Bankası da koronavirüs salgının ekonomiye etkilerinin azaltılması için aldığı kararlar ile teminat havuzuna dahil etmişti. Merkez Bankası söz konusu kıymetlerin teminata kabul edilmesinin, benzer nitelikteki ihraçların likiditesinin artmasına ve sermaye piyasalarının derinleşmesine katkıda bulunacağını, bankalara Türk Lirası ve döviz piyasa likidite yönetimlerinde sağlanan esnekliği artıracağını belirtmişti.

 Aktif kullanımın desteklenmesi hedefleniyor

SPK’nın tebliğinde kalkınma planı ile yıllık planda “ipotek finansmanı kuruluşunun (İFK) ihraç limitinin, sermayesinden bağımsız hale getirilmesi” ile “İFK’nın ihraç maliyetlerini azaltmaya yönelik SPK Kurul ücreti ve Merkezi Kayıt Kuruluşu AŞ saklama ücreti gibi işlem maliyetlerinde indirimler yapılması” tedbirlerinin yer aldığı hatırlatıldı. Kararnamede kapsamında İFK tarafından yapılacak borçlanma aracı ihraçları ile İFK veya İFK’ların kurucusu olduğu fonlar tarafından yapılacak varlığa veya ipoteğe dayalı menkul kıymet (VİDMK) ihraçlarının teşvik edilmesi, koronavirüs salgınının muhtemel etkileri de dikkate alınarak özendirilmesi ve piyasada daha aktif kullanılmasının desteklenmesinin amaçlandığı ifade edildi. Tebliğe göre konut finansmanı kuruluşlarına likidite sağlayan ipotek finansmanı kuruluşlarınca (İFK) ihraç edilecek borçlanma araçları ve Varlığa veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymet (VİDMK) ihraçlarında aktif toplamının iki katını aşmayacağına ilişkin ihraç tavanı limiti uygulanmayacak. Bu kuruluşlar, yapacakları ihraçlarda, 2021 sonuna kadar kurul ücreti alınmayacak, 2022 yılbaşından itibaren ise kurul ücretinin yüzde 50’s alınacak.